งานประเพณีอันน่าประหลาดใจ กลางหิมะโปรยปราย [PART01]

ประสบการณ์ฟาร์มสเตย์ของเราในครั้งนี้ ต่างออกไปจากครั้งก่อนๆ อยู่บ้าง เพราะฤดูหนาวไม่ใช่ฤดูแห่งการเพาะปลูกหรือเก็บเกี่ยว แต่เป็นช่วงเวลาของการถนอมอาหาร และอดทนผ่านสภาพอากาศอันโหดร้ายไปให้ได้ สิ่งที่เราได้สัมผัสจึงเป็นงานประเพณีที่ไม่เหมือนใครในฤดูกาลแห่งหิมะ และการใช้ชีวิตอยู่กับอากาศที่หนาวเย็นอย่างไม่เกรงกลัว

Kasedori Festival

ที่เมืองไทย เราเฉลิมฉลองด้วยการสาดน้ำเย็นชื่นใจใส่กันในช่วงที่ร้อนที่สุดของปีอย่างเทศกาลสงกรานต์ แต่ที่ยะมะงะตะ ในงานเทศกาล Kasedori (加勢鳥) เหล่าผู้กล้าท้าความหนาวเย็นจะสวมชุดฟางเดินไปตามท้องถนน เพื่อให้ผู้คนราดน้ำใส่ตัว ทั้งๆ ที่อุณหภูมิในหน้าหนาวนั้น เย็นยะเยือกระดับติดลบกันเลยทีเดียว

จุดเริ่มต้นของงานเทศกาล Kasedori สืบย้อนไปได้ถึงกว่า 400 ปีก่อน ในสมัยนั้นเกิดไฟไหม้ครั้งใหญ่ขึ้นในเมืองคามิโนะยามะ กล่าวกันว่าในตอนนั้น ซามูไรคนหนึ่งมองเห็นนกตัวใหญ่บินผ่านมา และเชื่อว่านกขนาดยักษ์ตัวนั้นนั่นเองที่เป็นต้นเหตุของเพลิงไหม้ จึงได้มีการริเริ่มพิธีกรรมเพื่อปกป้องเมืองให้อยู่รอดปลอดภัยจากอัคคีภัย มีการเก็บเกี่ยวที่ดี และทำธุรกิจได้เจริญรุ่งเรือง

งานประเพณี Kasedori เริ่มขึ้นตั้งแต่ช่วงเช้าของวันที่ 11 กุมภาพันธ์ ที่หน้าปราสาทคามิโนะยามะ พระจากลัทธิชินโตทำพิธีสวดมนต์ขอพรให้กับเมือง จากนั้น ผู้เข้าร่วมเตรียมสวมใส่ผ้าพันตัวไว้ด้านใน พันผ้าคลุมทั้งที่หน้าและศีรษะ สวมรองเท้าแตะฟางแบบดั้งเดิม ก่อนจะสวมใส่ชุดฟางทรงสามเหลี่ยมขนาดใหญ่ แต่งตัวเป็นนก ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นผู้ส่งสารไปยังเทพเจ้า แล้วเต้นเป็นวงกลมไปรอบกองไฟ

เมื่อถึงเวลา พวกเขาก็เดินและเต้นไปรอบๆ เมือง พร้อมเปล่งเสียงร้องเพลงท้องถิ่น “กา กา กา” เลียนเสียงนกในตำนานตามจังหวะเพลง แม้หิมะจะตกลงมาอย่างไม่ขาดสาย ทีมงานของเราที่เข้าร่วม Kasedori เป็นครั้งแรก ก็เคลื่อนไปกับขบวนอย่างคึกคักพร้อมๆ กับเหล่า Kasedori คนอื่นๆ อีก 34 คน งานนี้ ผู้ที่ใจถึงส่วนใหญ่เป็นคนหนุ่มในท้องถิ่น แต่ก็มีชาวต่างชาติและหญิงสาววัยรุ่นเข้าร่วมในงานประเพณีนี้ด้วยเหมือนกัน และบางคนมาเข้าร่วมติดต่อกันถึง 13 ครั้งแล้วก็มี!

ชาวเมืองและเด็กๆ สาดน้ำใส่เหล่านกกันอย่างสนุกสนาน ส่วนเหล่านกเองก็ไม่ยอมน้อยหน้า สะบัดขนฟางที่เพิ่งเปียกน้ำไปหมาดๆ ใส่เด็กๆ บ้าง ทำให้ท้องถนนกลายเป็นเหมือนสงครามย่อมๆ ของเหล่านกกับผู้คนไปเป็นที่เรียบร้อย

เมื่อเดินไป หนาวไปได้สักพัก นกฟางทั้งหลายก็เติมความอบอุ่นด้วยการดื่มเหล้าสาเก ส่วนผู้เข้าชมงาน นอกจากจะได้เพลิดเพลินกับเสียงหัวเราะของเด็กๆ ก็สามารถซื้อพวงกุญแจรูปนกฟางตัวจิ๋ว โปสการ์ด หรือขนมดังโงะติดไม้ติดมือไปได้ด้วย

จิโอเซปเป้ ดิ มะร์ตีโน คุณครูสอนภาษาอังกฤษ อาศัยอยู่ในยะมะงะตะ และมาร่วมเป็น Kasedori ติดต่อกันมาถึง 4 ปี น่าเสียดายที่เขากำลังจะย้ายกลับไปยังนิวยอร์ก ทำให้ปีนี้เป็นปีสุดท้ายของเขาที่จะได้เข้าร่วมในงานประเพณีนี้ จิโอเซปเป้บอกเราว่า “นี่เป็นเทศกาลที่น่าสนใจและมีเอกลักษณ์ที่สุดงานหนึ่งที่ผมรู้จัก และเมื่อผมกลับไปผมจะคิดถึงงานนี้มากๆ เลยละ”

แน่นอนว่าเราเห็นด้วยกับเขาเป็นที่สุด

ข้อมูลเกี่ยวกับเทศกาล
ที่อยู่: ปราสาท Kaminoyama, 3-7 Motojonai, Kaminoyama-shi, Yamagata
การเดินทาง: เดิน 12 นาทีจากสถานี Kaminoyama Onsen
กำหนดการ: ทุกวันที่ 11 กุมภาพันธ์ของทุกปี

BBQ กลางหิมะ มื้อกลางวันที่ประทับใจไม่รู้ลืม

เมื่อหนึ่งในทีมงาน WAttention เสนอกิจกรรมใหม่เป็นการปิ้งย่างบาร์บีคิวแบบกลางแจ้งในฤดูหนาว ชาวเมืองยะมะงะตะออกจะลังเลนิดหน่อย เพราะยังไม่เคยมีใครทำมาก่อน แต่ก็ยินดีที่จะลองดูสักครั้ง

ผลที่ได้คือมื้อกลางวันที่เรียบง่ายแต่ได้รสชาติระดับสุดยอด เริ่มจากการพ่นไฟจุดเตาบาร์บีคิวที่กินเวลานานราว 5-10 นาที (เพราะมีลมพัดและหิมะตกอยู่ตลอดเวลา) จากนั้น เราก็ค่อยๆ วางพริกหยวก ผักต่างๆ และไฮไลต์เด็ดคือเนื้อโยเนะซะวะชั้นดีลงบนเตา
ไฟจากเตาทำให้เนื้อและผักสุกอย่างรวดเร็ว ในขณะที่อากาศในอุณหภูมิติดลบช่วยให้เนื้อที่สุกแล้วอุ่นกำลังพอดีทันทีที่เราคีบเข้าปาก ไขมันและเนื้อนุ่มๆ จึงละลายไปบนลิ้นในพริบตา ยิ่งจิบไปพร้อมๆ กับน้ำชา ก็คล่องคอเป็นที่สุด

ยามค่ำที่ฟาร์มสเตย์ Irori

เราได้มีโอกาสกลับมาที่ฟาร์มสเตย์ Irori ของอิโตะ โนบุโกะซัง เจ้าของบ้านผู้ใจดีอีกครั้ง ซึ่งครั้งนี้ โนบุโกะซังก็ยังคงเตรียมอาหาร
อร่อยๆ ไว้ให้พวกเราอีกเช่นเคย

อาหารค่ำของเรามีปลาแม่น้ำย่างสดๆ เป็นเมนูเด่น ปลาค็อดเป็นๆ ถูกนำมาเสียบไม้ ย่างเตาถ่านแบบดั้งเดิม ความร้อนทำให้ปลาค่อยๆ สุกจนแห้งกรอบ ทำให้สามารถกินได้ทั้งตัว แม้กระทั่งก้างเล็กๆ ก็ยังกินได้ทั้งหมด นอกจากปลาค็อดแล้ว ยังมีผักพื้นบ้านทอดกรอบแบบเทมปุระ ซาชิมิ ผักดองกับเปลือกส้มหอมๆ เสิร์ฟมาเป็นเครื่องเคียงเพื่อไม่ให้เลี่ยนเกินไป อีกทั้งยังมีแกงจืดเต้าหู้หม้อใหญ่ ที่ให้รสชาติคุ้นเคย คล้ายคลึงกับแกงจืดที่หลายคนคงได้กินอยู่บ่อยๆ ที่บ้านด้วย

มื้อค่ำจบลงด้วยความอิ่มท้องและอิ่มใจ ทีมงานของเราอดไม่ได้ที่จะซุกตัวเข้าไปอยู่ในโคทัตสึ – โต๊ะอุ่นขาตัวน้อยที่ตั้งอยู่กลางห้อง โดยไม่อยากลุกออกมา แต่เซอร์ไพรส์เล็กๆ ของเจ้าบ้านนั้นน่ารักเสียจนเราต้องยอมก้าวขาออกมาข้างนอกบ้านจนได้

สิ่งที่โนบุโกะซังและลูกชายเตรียมไว้ให้เรา คือเทศกาลฤดูหนาวแบบเอ็กซคลูซีฟที่มีแต่เราเท่านั้นเป็นผู้ชม หิมะหนาๆ บนรั้วข้างนอกบ้านถูกทำไว้เป็นช่องเล็กๆ เราช่วยกันวางเทียนลงในช่องแต่ละช่อง ลูกชายของโนบุโกะซังปั้นตุ๊กตาหิมะเล็กๆ ประดับไว้ เมื่อเทียนทุกเล่มส่องสว่างพร้อมๆ กัน เราก็ได้กลับมาซุกตัวอยู่ใต้ผ้าห่มในที่นอนแบบฟุตงข้างๆ โต๊ะโคทัตสึ แล้วนั่งชมแสงเทียนนุ่มนวลในบรรยากาศอบอุ่นไปพร้อมๆ กัน

และเมื่อแสงเทียนค่อยๆ ดับไปนั้น ลึกๆ ในใจเราทุกคนต่างภาวนาให้ความทรงจำนี้อยู่ต่อไปอีกนานเท่านาน

Irori Farm Stay
ที่อยู่: 559 Iwakura-oaza, Iide-machi, Nishiokitama-gun, Yamagata
เวลาทำการ: ตลอดทั้งปี
การเดินทาง: ขับรถจากตัวเมืองยะมะงะตะไปได้ โดยใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง
เว็บไซต์: http://www.iide-irori.com/ (ภาษาญี่ปุ่น) และ http://iikanjini.com/en/ (ภาษาอังกฤษ)

ที่สุดของจุดชม “หิมะ” ในยะมะงะตะ [PART02]

Comments